صدر بازار کابل
صدر بازار کابل
هموطنان ما در پشاور و دهلی کهنه مرکز هند یقینا از بازار صدر دیدن نموده اند . مرکز خرید و فروش است خصوصا صدر بازار دهلی یکی از پرجمعیت ترین بازار شاید در کشور های شرقی باشد . اما شاید عده یی از هموطنان ما تا امروز از صدر بازار کابل اطلاع نداشتند . که کابل ما هم ، چنین بازاری داشت .
صدر بازار در کابل اولین بازار در سمت شرق شهر کابل از ناحیه یی که بنام باغ علیمردان و بعد ازان «اردو باغ » کابل و ریکا خانه ( محله ریکاباشی) ، در سال ۱۳۰۸ هـ ش بعد از اینکه محمد نادر خان از طریق لوگر و دروازه لاهوری وارد کابل شد . هدایت دادند تا از منار نجات تا مسجد عیدگاه کابل یعنی در سمت غرب چمن حضوری در جوار جاده و جوی مستان بازار جدید بناء و اعمار گردد . سردار محمدهاشم صدراعظم وقت مسؤلیت اعمار این بازار را به دوش داشت و جدیت تمام به کار برد تا ایام جشن استرداد استقلال سال ۱۳۱۱ هـ ش در مرحلهْ اکمال برسد و آنرا صدر بازار نام گذاشت .
این بازار یکی از عمده ترین مرکز تجارت کابل بود اما در سال ۱۳۱۵ هـ ش از طرف مخالفین آتش گرفت و سرتاسر بازار طعمهْ آتش گردید . با اتکا تاریخ سالهای ۱۳۱۴ و ۱۳۱۵ هـ ش برای خانواده سلطنتی سخت نامیمون بود مخالفین یا زندانی شدند ویا به تبعید به ولایات دوردست فرستاده شدند بنابران آتش گرفتن این بازار یقینا نتیجه آنهمه کارکرد های دولت وقت بوده است در حالیکه به کمک مهندسان افغانی مجددا این بازار تعمیر و به وزارت هایی سپرده شد . تعمیرات که از مسجد جاده میوند به طرف راست تا دروازه لاهوری ملکیت وزارت داخله و طرف چپ تا مسجد عیدگاه ملکیت ریاست تقاعد وزارت مالیه بود .
هنگامیکه مرحوم غلام محمد فرهاد شاروال کابل بود در هنگام احداث جاده میوند بخشی این بازار تخریب گردید. ضمنا اداره جریده اصلاح از سال ۱۳۱۱ تا ۱۳۱۸ هـ ش در عمارت فوقانی و تحتانی یکی از دکانهای نردیک منار نجات کابل قرار داشت .
در شب ها جشن استقلال چمن حضوري و جاده صدر چراغان و يكشب آتش بازي ميبود و در صحن چمن انواع ميوه هاي تازه به فروش ميرسيد، در ابتدا در دكانهاي صدر بازار كه اكنون قالين فروشي هاست، خوانندگان از قبيل مرحوم استاد سراهنگ، مرحوم استاد رحيم بخش و مرحوم استاد شيدا ميخواندند و بعدا هر وزارت در اطراف يك غدير مصنوعي كمپ هايي ساخت، خواننده گان به آنجا در کمپ وزارت مربوط علاقمندان خودرا شاد می ساختند .
هموطنان ما در پشاور و دهلی کهنه مرکز هند یقینا از بازار صدر دیدن نموده اند . مرکز خرید و فروش است خصوصا صدر بازار دهلی یکی از پرجمعیت ترین بازار شاید در کشور های شرقی باشد . اما شاید عده یی از هموطنان ما تا امروز از صدر بازار کابل اطلاع نداشتند . که کابل ما هم ، چنین بازاری داشت .
صدر بازار در کابل اولین بازار در سمت شرق شهر کابل از ناحیه یی که بنام باغ علیمردان و بعد ازان «اردو باغ » کابل و ریکا خانه ( محله ریکاباشی) ، در سال ۱۳۰۸ هـ ش بعد از اینکه محمد نادر خان از طریق لوگر و دروازه لاهوری وارد کابل شد . هدایت دادند تا از منار نجات تا مسجد عیدگاه کابل یعنی در سمت غرب چمن حضوری در جوار جاده و جوی مستان بازار جدید بناء و اعمار گردد . سردار محمدهاشم صدراعظم وقت مسؤلیت اعمار این بازار را به دوش داشت و جدیت تمام به کار برد تا ایام جشن استرداد استقلال سال ۱۳۱۱ هـ ش در مرحلهْ اکمال برسد و آنرا صدر بازار نام گذاشت .
این بازار یکی از عمده ترین مرکز تجارت کابل بود اما در سال ۱۳۱۵ هـ ش از طرف مخالفین آتش گرفت و سرتاسر بازار طعمهْ آتش گردید . با اتکا تاریخ سالهای ۱۳۱۴ و ۱۳۱۵ هـ ش برای خانواده سلطنتی سخت نامیمون بود مخالفین یا زندانی شدند ویا به تبعید به ولایات دوردست فرستاده شدند بنابران آتش گرفتن این بازار یقینا نتیجه آنهمه کارکرد های دولت وقت بوده است در حالیکه به کمک مهندسان افغانی مجددا این بازار تعمیر و به وزارت هایی سپرده شد . تعمیرات که از مسجد جاده میوند به طرف راست تا دروازه لاهوری ملکیت وزارت داخله و طرف چپ تا مسجد عیدگاه ملکیت ریاست تقاعد وزارت مالیه بود .
هنگامیکه مرحوم غلام محمد فرهاد شاروال کابل بود در هنگام احداث جاده میوند بخشی این بازار تخریب گردید. ضمنا اداره جریده اصلاح از سال ۱۳۱۱ تا ۱۳۱۸ هـ ش در عمارت فوقانی و تحتانی یکی از دکانهای نردیک منار نجات کابل قرار داشت .
در شب ها جشن استقلال چمن حضوري و جاده صدر چراغان و يكشب آتش بازي ميبود و در صحن چمن انواع ميوه هاي تازه به فروش ميرسيد، در ابتدا در دكانهاي صدر بازار كه اكنون قالين فروشي هاست، خوانندگان از قبيل مرحوم استاد سراهنگ، مرحوم استاد رحيم بخش و مرحوم استاد شيدا ميخواندند و بعدا هر وزارت در اطراف يك غدير مصنوعي كمپ هايي ساخت، خواننده گان به آنجا در کمپ وزارت مربوط علاقمندان خودرا شاد می ساختند .
+ نوشته شده در جمعه سی و یکم خرداد ۱۳۹۲ ساعت 22:55 توسط شاه محمود محمود
|
شاه محمود محمود فرزند مرحوم میرزا غلام نبی هستم به تاریخ 19 ماه جدی 1332 هجری شمسی مطابق 9 ماه جنوری 1954میلادی در ساحه رنگریزان شهرآرا کابل زاده شدم در سال 1340هجری شمسی شامل مکتب قاری عبدالله خان واقع ده افغانان شدم ودر سال 1346هجری شمسی بعد از سپری نمودن امتحان کانکور به لیسه حبیبیه دروس خودرا تا صنف دوازدهم ادامه دادم در سال 1351 هجری شمسی از این لیسه فارغ گردیدم وجهت ادامه تحصیلات عالی به پوهنحًی ادبیات وعلوم بشری پوهنتون کابل شامل شدم (1352هجری شمسی=1973میلادی). فراغت از پوهنحًی مذکور (رشته تاریخ وجغرافیه)در سال 1355هجری شمسی وشمولیت به وظیفه به حیث معلم اجتماعیات در لیسه ابن سینا کابل در سال 1356هجری شمسی صورت گرفت. درماه حوت 1358 هجری شمسی بعد از سپری کردن امتحان کدر پوهنحًی علوم اجتماعی پوهنتون کابل به حیث استاد تاریخ در دیپارتمنت تاریخ عمومی این پوهنحًی پذیرفته شدم .درجه ماستری تاریخ افغانستان (داخل خدمت) را در سال 1365هجری شمسی حاصل کردم درطول سالهای خدمت مضامین تاریخ قرون وسطی کشور های همجوار افغانستان (هند ،چین،آسیای مرکزی، فارس و شرق میانه) را تدریس نمودم